Buruciye Medresesi Türbesi
Sivas’ta 1271 yılında yapılan ve günümüze ulaşan üç büyük medreseden biri olan Buruciye Medresesi, Anadolu’da gelişen eyvanlı medreseler içinde bütün unsurlarının birbirlerine oranlarının iyi ayarlanmasıyla planı en başarılı eserlerden birisidir. Vakıf medresede bir müderris, üç muid ve 30 fakih (öğrenci) bulunmasını şart koşmuştur. Mescid için zikredilen görevliler, bir kütüphane memuru ile medreselilerin ücretleri için İlbeğlü nahiyesindeki Eskiköy’ün gelirlerini vakfetmiştir (1). Kitabedeki kayda göre gelir vakfı yalnız bu köyden ibaret ise, bunun geliri fazla ve büyük bir köy olmalıdır.
Halk arasında Hacı Maksud (Hacı Mes’ud) adıyla bilinen medrese, bazı kayıtlarda ise Muzafferüddin Gazi adıyla geçmektedir (2). Giriş kapısının solunda mavi ve siyah çinilerle süslenmiş türbede, medresenin bânisinin ve çocuklarının kabirleri yer alır.
Medresenin inşa kitabesi taç kapı kavsarası üzerindedir (3). “Bu kutsal medrese, Allah onun devletini daim kılsın, Kılıçarslan oğlu fetih babası büyük Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Allah’ın rahmetine muhtaç zayıf kul Muzaffer bin Hibetullah Burucirdi (Allah onu ve bütün Müslümanları bağışlasın) tarafından 1271 yılında yapıldı.” Taçkapı kemerinin sağında ve üstte Besmele, kapı cephesi ve solunda Al-i İmran suresi 18.ayet ve 19.ayetin baş kısmı yazılıdır. Kapının sağındaki nişin üstünde iki kabartma daire içinde “Allah’a güvenen Hibetullah oğlu Muzaffer” yazısı ve soldaki nişin üstünde iki kabartma daire içinde “Allah’a tevekkül ettim” ve “şeref Allah içindir.”, yazıları yer almaktadır. Kapının cephesinde Al-i İmran suresinin 18. Ayeti, üst taraftaki üç yarım daire içinde ilimle ilgili iki hadis bulunur. Bina cephesinin sağ ve sol taraftaki saçak altlarında iki dua yer almaktadır. Medresenin revaklı avlusunda sekiz mermer sütuna dayanmış iki revak kavislerinin köşelerinde sekiz daire şeklinde madalyon içinde bina inşa kitabesi benzeri bir kitabe yer almaktadır. Doğu yönündeki ana eyvan cephesinde ise bitkisel motifler arasında Ayet-el Kürsi yazılmıştır. Ayrıca ana eyvan kemer üzengi hizasında üç cephede devam eden ve sol tarafının çoğu kırılmış olan yazıda cömertlikle ilgili bir dua bulunmaktadır. Türbe içersinde, girişin karşısındaki duvardan başlayarak dört duvarda devam eden kitabe ise kulun Rabbine yakarışında aczin samimiyetle ifadesini aksettirir.
“Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla. Allahım!..Beni
sana yaklaştıracak bir amelim, onunla sana yol bulacağım bir sevabım
yok. İhtiyacım, yalnızlığım, yokluğum, perişanlığım çok arttı.
Garipliğime merhamet et. Bu çukurumda bana yoldaş ol. Ancak sana
sığındım, sana güvendim. Cömertlerin cömerti ve merhamet edicilerin en
merhametlisi sensin. Ey Rabbim nurunu üzerimizde tamamla, bizi affet,
şüphesiz ki senin gücün her şeye yeter. Ey Rabbim, biz sana tevekkül
ettik, bizi aydınlat; dönüş sanadır. Bu türbe zayıf, garip ve tek başına
kalmış faziletli Hibetullah oğlu Muzaffer el Burucirdi kulunundur.
Allah, onu, ebeveynini ve bütün müslümanları affetsin. Onu ahirette
saadet ve cennetle mükafatlandır. Allah’ım ona yalnızlığında dost ve
yabancı oluşunda da rahmetli ol. Kim benim türbemi ve odamı değiştirip
bozarsa Ey Allah’ım sen onun düşmanı ol. Allah’ın tüm meleklerin ve
insanların laneti onun üzerine olsun.”
Buruciye Medresesi veya diğer adıyla Hacı Mes'ud Medresesi, Türkiye'nin Sivas şehrinde yer alan medrese. 1271 yılında, Anadolu Selçuklu Sultanlarından III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Hamedan yakınlarındaki Burucird'den gelme Muzafferüddin Burucirdi tarafından yaptırılmıştır.[1] İlmiye çalışmaları için medrese olarak yaptırılmış ve devrin pozitif ilimlerinin okutulduğu bina olarak uzun yıllar kullanılmıştır.
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Sarımtırak renkli taşların oyma olarak yapılan giriş kapısı ve avlu karşısındaki iç cephe, devrin Selçuklu taş oymacılığının en güzel örneklerindendir. Yapı kareye yakın dikdörtgen planlı olup, üzeri açık avlu etrafındaki sütunlu revaklar ve bunların gerisinde bulunan hücrelerden oluşmaktadır. Giriş kapısının sol yanında mavi ve siyah çinilerle süslü türbede medrese binasını yaptıran Burucerdioğlu Muzaffer Beyin (Hacı Mes'ud) ve çocuklarının kabirleri yer alır. Türbenin yanında da iki beşik tonozlu küçük oda bulunmaktadır.Revakların arkasında medrese odaları, ana eyvanın yanlarında da iki kubbeli oda vardır. Vakfiyesinden binada bir de kütüphane bulunduğu anlaşılmaktadır.Taş işlemeciliğinde ağırlığın taç kapıda yer aldığı görülür. Yıldız, rumi ve geometrik motifler yüzeysel ancak bir dantel gibi işlenmiştir. Medrese 1965-1966'da tamir edilmiş ve müze haline getirilmiştir. Sonraki yıllar yine birçok kez tamir ve bakım görmüştür.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'taBuruciye Medresesi ile ilgili medyaları bulabilirsiniz. |
- Yeni Rehber Ansiklopedisi 4 syf. 238
0 yorum:
Yorum Gönder